"Bağımlılık" kelimesi Latince "adamak; kendini başkasına adamak" anlamlarını taşıyan "addicere" kelimesinden gelmektedir.
Bağımlılık; kişinin kullandığı bir madde, alkol, nesne veya yaptığı bir davranış (eylem) üzerinde kontrolünü kaybetmesidir. Kontrolsüzce kullanılan her madde ya da gerçekleştirilen her davranış bağımlılık oluşturma riski taşır. Kişiler hayatta birçok şeye karşı bağımlı olabilir. Örnek: madde, alkol, sigara, kumar, teknoloji, herhangi bir eşya veya davranış.

Bağımlılık Nedenleri

Bağımlılığın, sosyal, davranışsal ve genetik nedenleri vardır. Kişinin dürtüsel davranışlar gösterdiği ve bunları kontrol edemediği bir beyin hastalığıdır. Bağımlılığın temelinde her ne kadar biyolojik etkenler yatsa da, kişinin psikolojik durumu, çevresi, aile yapısı, maddeye yatkınlığı, toplumsal ve kültürel faktörler de kişinin maddeye ya da eyleme karşı bağımlılık geliştirmesine neden olabiliyor. 

Bağımlılık Döngüsü

Ben bağımlı olmam- İstesem bırakırım- Bu meret bırakılmaz- Bırakmak zorundayım- Artık bırakacağım- Bıraktım, artık bir daha başlamam -Bir kereden bir şey olmaz- Bir Daha asla.

Bağımlılık beyinde düşünce, his, motivasyon, hareket, dikkat ve karar verme gibi birçok kısımla bağlantılı olan dopamini etkilemektedir. Kişiye haz veren dopaminin kişi her madde kullandığında artması sonucu zamanla beyin doğru şekilde çalışamamaya başlar ve bağımlılık ortaya çıkar. Günlük hayatımızda şarkı dinlerken, sevdiğimiz bir aktiviteyi yaparken yaptığımız bu eylemlerden keyif almamızı sağlayan dopamin, bağımlılık söz konusu olduğunda kullanılan maddeden kaynaklı kısa süreli olarak kişiye haz, keyif verse de, kişinin ruhsal durumunu giderek bozmaktadır. 

Bağımlılık mı, değil mi?

Kişi kullandığı;

  • Maddeyi ya da eylemi arttırıyorsa,
  • Yoksunluk belirtisi yaşıyorsa,
  • Ruhsal, bedensel, sosyal açıdan zarar yaşıyorsa,
  • Aile içinde, iş yerinde, özel hayatında sorumluluklarını ihmal ediyor ise,
  • Madde alınması ya da haz alınan eylemin tekrar edilmesi ile rahatlama yaşıyorsa

Bağımlılık açısından değerlendirilmesi sağlıklı olacaktır.

Bağımlılıkla mücadele

Bağımlılık sadece kişiyi değil tüm aileyi etkilemektedir. Ailelerin bağımlılık konusunda dikkatli olması, kişiye yargılayıcı ifadeler kullanmaktan kaçınarak onu anlamaya ve dinlemeye açık olduklarını hissettirmelidir. Kişi kendisinde veya çevresinde böyle bir durum ile karşılaştığında tedavi olmaktan veya tedaviye yönlendirmekten çekinmemelidir. Bağımlılık tedavisi mümkün olan bir beyin hastalığıdır fakat tedavi sonrasında kişi bağımlı olduğu maddeden, eylemden uzak durmalıdır. Çünkü bağımlılık tedavi edilebildiği gibi nüksetme riski olan sinsi bir hastalıktır. Psikolojik destek, sosyal destek ve ilaç tedavisiyle kişiler bağımlılıktan kurtularak sağlıklarına tekrar kavuşabilir.

Kişi kendini ve sevdiklerini korumak için her türlü zararlı madde ve davranıştan uzak durmalı, gerektiğinde bunun için profesyonel destek almaktan kaçınmamalıdır.

Bu bilgiler, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!