Duygusal yeme, kişinin karşılaştığı olumsuz bir duygu ve durum karşısında ortaya çıkar. Kişinin olumsuz duygularını bastırmak ve yatıştırmak için aşırı yemeye yönelmesi olarak tanımlayabiliriz. 

İçindekiler

Duygusal Yemeyi Nasıl Ayırt Edebiliriz?

Duygusal yiyiciler, hissettikleri açlığın fizyolojik mi yoksa psikolojik mi olduğunu ayırt edemezler. Çünkü normal olarak hissedilen olumsuz duygular fizyolojik değişiklikleri beraberinde getirir ve iştah kaybına neden olur. Ancak, duygusal yiyiciler olumsuz duygulara karşı tepkilerini yiyerek gösterirler. 

Kişiler arasında farklılık gösteriyor olsa da çoğunlukla stres, kaygı, depresyon, kızgınlık, onaylanmama, yetersizlik hissi gibi olumsuz duyguların yeme eğilimini arttırdığı ve yeme alışkanlıklarını olumsuz etkilediği gözlenmiştir. Duygusal yeme davranışı olumsuz duygularla baş etme şekli olarak da görülmektedir. 

Duygusal Açlık Nedir?

Fiziksel açlık ve duygusal açlık olarak tanımlayabiliriz. Fiziksel ve duygusal açlığı birbirinden ayıran en önemli özellik açlığın ertelenebilir oluşu ya da olmayışıdır.

1. Fiziksel Açlık

  • Yavaş bir şekilde ortaya çıkar ve ertelenebilir.
  • Kişiler açlık hissettikleri için sinirli ve gergin olabilirler. Ancak bu durum bir gıda tükettikten sonra azalacaktır.
  • Bireyler doyduklarını farkına vardıklarında yemeyi bırakırlar. Yemenin nedeni hissettikleri duyguları yatıştırmak değildir. 
  • Kişiler, yedikleri yemekten sonra pişman olmazlar.

2. Duygusal Açlık

  • Duygusal açlık, bir an da ortaya çıkar ve kişilerde aniden yeme isteği oluşur.
  • Kişiler üzgün, gergin, stresli, kaygılı oldukları zamanlarda bu duyguları bastırmak için kendilerini yemeye yönlendirirler.
  • Kişiler, yemeklerini yedikten sonra tokluk duygusu hissedemezler. Herhangi bir olumsuz duyguyla karşılaştıklarında yeniden yemeğe yönelebilirler.
  • Yedikleri yemek sonrasında pişmanlık yaşarlar.

Kişiler, fiziksel ve duygusal açlığın ne olduğunun farkına vardıktan sonra, gelen yeme isteğinin hangi türde olduğunu belirleyebilirler. 

Duygusal Yeme Kadınlarda mı Erkeklerde mi Daha Sık Görülür?

Hem erkeklerde hem kadınlarda görülebilirken; sıklıkla yemek yapılan ortamlarda bulundukları için ve bazı hormonal dalgalanmalar yaşamaları nedeniyle ve depresyon ile kaygı eğilimleri daha fazla olduğu için kadınlar da daha sık görülür.

Duygusal Yeme Davranışının Tetikleyicileri Nelerdir?

  1. Stres: Stresin duygusal yeme davranışı üzerinde fizyolojik etkileri vardır. Stres kortizol seviyesinde ve bazı hormonlar da yükselmeye neden olur. Bu nedenle vücut, tatlı ve aşırı yağlı gıdalar tüketme isteği duyabilir. 

  2. Duygu ve Düşünceler: Kişiler, hissettikleri korku, kaygı, öfke, endişe, kızgınlık gibi duyguları bastırmak için yeme isteği duyabilirler.
  3. Can Sıkıntısı: Kişinin işsiz olduğu zamanlar ya da tatil dönemlerinde görülür. Kişi içinde bulunduğu boşluk duygusundan ötürü yeme davranışına yönelebilir.
  4. Yemeyi Kaçış Olarak Görme: Kişiler bazen bazı ortamlara girmekten kaçınabilir. Örneğin; kilolu bir kişi kilosu hakkında yorum yapılmasından rahatsız olduğu için sosyal ortamlara girmekten kaçınabilir ve kendini evde çikolata yerken bulabilir. Bu durum kişi için oldukça rahatsız edicidir ve yemeğe yönelerek dikkatini dağıtmaya çalışır.

Duygusal Yemeyle Nasıl Baş Edebiliriz?

  1. Kişiler, öncelikli olarak stres ile baş etme becerileri geliştirmelilerdir. Böylece duygusal yeme davranışını kontrol altına alabilirler.
  2. Kişilerin eğer mevcut bir kilo problemi varsa öncelikli olarak diyetisyen tarafından beslenme eğitimi verilmelidir. Yeme alışkanlığın kazandırılması ve sürdürülmesi ele alınmalıdır.
  3. Yemek istediğiniz yiyecekleri daha küçük porsiyonlarla tüketmelisiniz. 
  4. Bireyin yeme şeklinde farkındalık yaratılmalıdır. Kişinin hangi duygu ile yeme eğilimi gösterdiğinin farkına varılmalı ve buna uygun stratejiler geliştirilmelidir. 
  5. Yeme günlüğü tutmak, kişilerin yedikleriyle duyguları arasında bağlantı kurmasını sağlar. 
  6. Yeme isteği geldiği zaman kendinize açlık hissinin geçici olduğunu hatırlatın ve bir dikkat yönlendirme egzersizi yapın (Bir yakınınızı aramak vb.). 
  7. Yiyecekleri ödül ya da ceza olarak görmekten kaçının.
  8. Fiziksel egzersiz ruh halini düzenleyen en önemli yoldur ve duygusal yeme ile başa çıkmada çok etkili bir tedavi olduğunu söyleyebiliriz.
  9. Yeme konusunda çarpıtılmış inançlarınızı ve düşüncelerinizi yeniden yapılandırmak için psikolojik destek almayı ihmal etmeyin.

Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!