Melanositlerden gelen melanin, yüzey deri hücreleri olan keratinositlere aktarılır. Koruyucu bir mekanizma olarak, melanin pigmenti, hücreleri UV radyasyonunun oluşturacağı hasardan korur. Melanin, hücrenin çekirdeğinin hasar görmesini önlemek amacıyla, hücre çekirdeğini adeta bir şemsiye gibi örter; bu süreç güneşe maruz kalan tüm cilt hücrelerinde meydana gelir. Bu nedenle, vücudumuzda açıkta kalan kısımlarda bronzlaşma olarak bildiğimiz tenin koyulaşması durumu meydana gelir.
Bronzlaşma, insan teninin güneşe maruz kaldıktan sonra ciltte koyulaşma etkisine yol açan cilt pigmentinin (melanin) artması işlemidir. Bu, güneş ışığına maruz kaldığında vücudumuzun geliştirdiği bir tür doğal savunma sürecidir. Bu durum cildinizi bir kalkan gibi güneşten korumanıza yardımcı olur.
Güneş ışınları cildinize ulaşan iki tür ultraviyole radyasyon içerir: Ultraviyole A (UVA) ve Ultraviyole B (UVB).
Melanin Yararlı Mıdır?
Cildimizin dış tabakası, koyulaştırıcı madde olan melanin içermektedir ve melanin cilt tonunu dengeler. Melanin cildi güneşin ultraviyole ışınlarından koruduğu için yararlı bir pigmenttir.
Cildiniz güneş ışınlarına maruz kaldığında, cilt daha fazla melanin üretir ve bronzlaşır. Uzun süre güneşe maruz kalmak da güneş yanığı gibi cilt hasarlarına yol açabilir ve cildin elastikiyetini azaltarak erken yaşlanmaya neden olur.
Bronzlaşmanın Nedenleri
Bronzlaşma, cilt hücrelerine zarar verdiği ve gözle görülür yaşlanma belirtilerini hızlandırdığı için cildinizdeki DNA hasarının bir nevi göstergesidir. Güneş bronzluğunun nedenleri cilt tipine bağlıdır. Bazı cilt tipleri her zaman yanar ve nadiren bronzlaşır. Örneğin, açık ten rengine sahip kişiler tipik olarak yeterli miktarda melanin pigmenti oluşturamazlar, oluşan miktar o kadar verimli değildir ve bu nedenle maruz kalan bölgelerde cilt yanması meydana gelebilir.
Cilt Tiplerine Göre Güneşe Verilen Tepkiler
Ten renginize bağlı olarak bronzlaşma türünüz de değişebilmektedir. Bunu şu şekilde kategorize edebiliriz:
- Soluk beyaz ten: Bu cilt tipi güneşe maruz kaldığında her zaman yanar ve asla bronzlaşmaz.
- Beyaz ila açık bej ten: Güneşe maruz kaldığında kolayca yanar ve minimum bronzlaşma sağlar.
- Bej ten: Bu cilt tipi, açık kahverengi bir bronzlukla güneşe maruz kaldığında orta derecede yanar.
- Açık kahverengi cilt: Minimal düzeyde yanar ve cildi orta kahverengiye dönüştürür.
- Orta derecede kahverengi cilt: Bu cilt tipi, nadiren güneşten yanar. Bu tür deriler, gelecekte bronzlaşma tedavisi gerektirebilecek koyu kahverengiye bronzlaşır.
- Koyu kahverengi veya siyah ten: Bu cilt tipleri yüksek miktarda melanin içerdiğinden güneşe maruz kaldığında asla yanmaz ve bronzlaşmaz.
Güneş Kremi Kullanımı
Aşırı Güneşe maruz kalma, DNA hasarına neden olur ve cildi yaşlandırır. Hepsinden kötüsü, uzun süreli ve aşırı güneşe maruz kalmak cilt kanserine yol açabilir. Güneşli bir günde dışarı çıkmadan önce önlem almanız gerekir. Güneş koruyucu bir losyon veya krem size yardımcı olabilir.
Güneş kremleri zararlı güneş ışınlarının etkisini engeller veya azaltır. Farklı SPF numaralarına sahip farklı güneş koruyucu türleri vardır. Güneş kremindeki SPF numarası, verebileceği UVB koruma seviyesini gösterir. Daha yüksek SPF numarasına sahip güneş kremleri UV ışınlarına karşı güçlü bir savunma sağlar.
Güneşe bağlı cilt kanserinden ve erken yaşlanmadan korunmak için, bulutlu veya yağmurlu günlerde bile SPF'si en az 30 olan güneş koruyucuları kullanın. Hem UVA hem de UVB ışınlarını engelleyen geniş spektrumlu güneş koruyucuları tercih edebilirsiniz. Ayrıca ultraviyole radyasyona karşı koruma sağlayan bir şapka ve güneş gözlüğü takabilirsiniz.
Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.
Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.
Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!